Trong những lúc căng thẳng hoặc rối loạn cảm xúc, nhiều người tìm đến đồ ngọt.

Cho dù đó là một thanh sô cô la sau một ngày làm việc vất vả hay một muỗng kem sau một thất bại, đồ ngọt dường như mang đến một lối thoát nhanh chóng, dù chỉ là tạm thời, khỏi những áp lực của cuộc sống.

Nhưng liệu đồ ngọt có thực sự cứu vãn được tâm trạng của con người hay đây chỉ là tưởng tượng về sự an ủi? Hãy cùng đi sâu vào khoa học và tâm lý đằng sau việc làm phổ biến này.

Khoa học về đường và bộ não

Khi chúng ta ăn đồ ngọt, cơ thể chúng ta sẽ phân hủy đường thành glucose, sau đó được hấp thụ vào máu. Glucose này di chuyển đến não, nơi nó đóng vai trò là nguồn năng lượng quan trọng. Hệ thống tưởng thưởng của não, chủ yếu được điều khiển bởi chất dẫn truyền thần kinh dopamine, được kích hoạt khi tiêu thụ đường. Dopamine gắn liền với niềm vui và động lực, điều này giải thích tại sao chúng ta thường cảm thấy hạnh phúc hoặc nhẹ nhõm sau khi thưởng thức đồ ăn có đường.

Hơn nữa, tiêu thụ đường có thể dẫn đến giải phóng serotonin, một chất dẫn truyền thần kinh khác điều chỉnh tâm trạng, sự thèm ăn và giấc ngủ. Mức serotonin cao hơn có liên quan đến cảm giác hạnh phúc và vui vẻ. Do đó, ở cấp độ sinh hóa, việc tiêu thụ đồ ngọt thực sự có thể giúp cải thiện tâm trạng trong thời gian ngắn.

Tâm lý thoải mái

Ngoài tác động sinh hóa, hành động ăn đồ ngọt thường gắn liền với sự thoải mái về mặt tâm lý. Nhiều người liên tưởng đồ ngọt với những kỷ niệm tích cực thời thơ ấu, chẳng hạn như bữa tiệc sinh nhật, ngày lễ hoặc những buổi họp mặt gia đình đặc biệt. Nỗi nhớ này có thể tạo ra cảm giác an toàn và hạnh phúc khi thưởng thức đồ ngọt trong lúc bị căng thẳng.

Ngoài ra, đồ ngọt có thể coi như một hình thức tự thưởng cho bản thân. Sau khi hoàn thành một nhiệm vụ khó khăn hoặc sống sót qua một ngày đầy thử thách, việc tự thưởng cho bản thân một món tráng miệng yêu thích có thể mang lại cảm giác hoàn thành và được công nhận. Cách làm này có thể củng cố ý tưởng rằng một người xứng đáng được khen thưởng vì đã chịu đựng những khó khăn trong cuộc sống, từ đó nâng cao tâm trạng.

Nhược điểm của Sugar Rush

Mặc dù tác dụng tức thời của đường đối với tâm trạng có thể tích cực nhưng chúng thường chỉ tồn tại trong thời gian ngắn. Nguồn năng lượng và hạnh phúc dâng trào ban đầu thường kéo theo sự “giảm đường”. Sự cố này xảy ra khi cơ thể xử lý đường nhanh chóng, dẫn đến lượng đường trong máu giảm đột ngột. Kết quả có thể là cảm giác khó chịu, mệt mỏi và thậm chí buồn bã, làm mất tác dụng của việc cải thiện tâm trạng tạm thời.

Hơn nữa, thói quen tiêu thụ đồ ngọt để kiểm soát tâm trạng có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe lâu dài, bao gồm tăng cân, kháng insulin và tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như tiểu đường và bệnh tim. Ngược lại, những vấn đề sức khỏe này có thể tác động tiêu cực đến sức khỏe và tâm trạng chung của một người.

Vai trò của việc ăn uống có chú ý

Để khai thác lợi ích cải thiện tâm trạng của đồ ngọt mà không rơi vào bẫy tiêu thụ quá mức, để tâm tới việc ăn uống có thể mang lại lợi ích. Để tâm tới việc ăn uống bao gồm việc hoàn toàn chú ý đến trải nghiệm ăn uống, thưởng thức từng miếng ăn và nhận biết các tín hiệu đói và no của cơ thể. Bằng cách để tâm tới việc ăn uống của bản thân, mọi người có thể thưởng thức đồ ngọt một cách điều độ, tận hưởng cảm giác sảng khoái mà không ăn quá nhiều.

Ngoài ra, việc kết hợp đồ ngọt với các thực phẩm lành mạnh khác, chẳng hạn như trái cây hoặc các loại hạt, có thể giúp giảm thiểu tác động tiêu cực của đường trong khi vẫn mang lại cảm giác thỏa mãn. Ví dụ, nhúng những lát táo vào một lượng nhỏ sô cô la đen có thể mang lại sự cân bằng về chất dinh dưỡng và hương vị, góp phần mang lại sức khỏe thể chất và sự thỏa mãn về mặt cảm xúc.

Các lựa chọn thay thế cho giải pháp dùng đồ ngọt

Mặc dù đồ ngọt có thể giúp cải thiện tâm trạng tạm thời nhưng vẫn có những cách thay thế để kiểm soát căng thẳng và cải thiện tâm trạng mà không cần đến đường. Ví dụ, hoạt động thể chất thường xuyên đã được chứng minh là giúp giải phóng endorphin, chất nâng cao tâm trạng tự nhiên của cơ thể. Tham gia vào các việc bạn thích, dành thời gian cho những người thân yêu, làm các việc có chủ đích hoặc thiền định và đảm bảo ngủ đủ giấc đều là những cách hiệu quả để cải thiện tâm trạng và đối phó với căng thẳng.

Kết hợp một chế độ ăn uống cân bằng giàu thực phẩm nguyên chất, chẳng hạn như rau, trái cây, protein nạc và ngũ cốc nguyên hạt, cũng có thể hỗ trợ sức khỏe tâm thần. Một số chất dinh dưỡng, bao gồm axit béo omega-3, vitamin B và magiê, đóng vai trò quan trọng trong chức năng não và điều chỉnh tâm trạng. Bằng cách ưu tiên những thực phẩm giàu chất dinh dưỡng này, các cá nhân có thể hỗ trợ sức khỏe tinh thần của mình một cách bền vững.

Không nghi ngờ gì nữa, đồ ngọt có thể giúp bạn nhanh chóng khắc phục tâm trạng tồi tệ nhờ khả năng kích hoạt các chất dẫn truyền thần kinh liên quan đến khoái cảm trong não và gợi lên những ký ức thoải mái. Tuy nhiên, những lợi ích này chỉ mang tính thoáng qua và việc phụ thuộc quá nhiều vào đường có thể dẫn đến những hậu quả tiêu cực cho sức khỏe. Bằng cách thực hiện việc ăn uống có chủ ý và khám phá các cách cải thiện tâm trạng thay thế, mỗi người có thể đạt được cách tiếp cận cân bằng và bền vững hơn để quản lý cảm xúc của mình. Cuối cùng, mặc dù đồ ngọt có thể là một món ngon hấp dẫn nhưng việc cải thiện tâm trạng thực sự và bền vững lại đến từ cách tiếp cận toàn diện đối với sức khỏe và tinh thần.