Với nhiều người, thưởng thức một miếng trái cây tươi mỗi ngày là niềm vui giản dị. Thế nhưng, với một số người khác, ngay cả quả táo mọng nước hay trái đào ngọt ngào cũng có thể gây ra phản ứng dị ứng.

Dị ứng trái cây phổ biến hơn bạn nghĩ, với triệu chứng dao động từ khó chịu nhẹ đến phản ứng nghiêm trọng. Nếu bạn từng bị ngứa, sưng hoặc rối loạn tiêu hóa sau khi ăn trái cây, bạn không hề đơn độc.

Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ những loại dị ứng trái cây thường gặp, các dấu hiệu nhận biết và cách kiểm soát an toàn.

Nguyên nhân gây dị ứng trái cây

Dị ứng trái cây xảy ra khi hệ miễn dịch nhầm lẫn một loại protein trong trái cây là chất có hại. Phản ứng dị ứng được kích hoạt khi cơ thể giải phóng histamine và các chất hóa học khác để “chống lại kẻ xâm nhập”.

Nhiều trường hợp dị ứng trái cây — đặc biệt là những triệu chứng chỉ khu trú ở miệng và cổ họng — liên quan đến hội chứng dị ứng phấn hoa – thực phẩm. Trong tình trạng này, hệ miễn dịch nhận diện nhầm protein trong một số loại trái cây tươi là tương tự protein trong phấn hoa, từ đó gây phản ứng dị ứng.

- Phản ứng chéo: Những người dị ứng với phấn hoa bạch dương, cỏ phấn hương hoặc phấn cỏ thường cũng dễ dị ứng với một số loại trái cây như táo, dưa hoặc chuối.

- Triệu chứng: Có thể bao gồm ngứa hoặc sưng ở miệng, môi, cổ họng hoặc mặt; trong một số trường hợp còn xuất hiện buồn nôn hay nôn ói.

Mẹo nhỏ:

Nếu bạn biết mình dị ứng phấn hoa, hãy lưu ý những loại trái cây có thể kích hoạt phản ứng và trao đổi với bác sĩ để quản lý đồng thời cả hai loại dị ứng.

Những loại trái cây dễ gây dị ứng

Một số trái cây có cấu trúc protein dễ gây phản ứng dị ứng hơn các loại khác. Dưới đây là những “thủ phạm” phổ biến:

- Táo: Là một trong những loại trái cây dễ gây dị ứng nhất, đặc biệt ở người dị ứng phấn hoa bạch dương. Triệu chứng có thể từ kích ứng nhẹ trong miệng đến phản ứng rõ rệt hơn.

- Kiwi: Nổi tiếng với khả năng gây dị ứng, nhất là ở người dị ứng cao su. Có thể gây ngứa hoặc sưng miệng và cổ họng.

- Đào và mận: Những loại quả hạch này thường liên quan đến dị ứng phấn hoa bạch dương, gây sưng, ngứa và đôi khi khó nuốt.

- Dưa: Dưa hấu, dưa lưới và dưa mật chứa protein tương tự phấn hoa cỏ phấn hương, nên thường gây phản ứng ở người dị ứng loại phấn này.

Mẹo nhỏ:

Nếu nghi ngờ mình dị ứng với trái cây nào đó, hãy ghi nhật ký ăn uống và theo dõi phản ứng sau khi ăn để xác định chính xác tác nhân gây dị ứng.

Cách kiểm soát dị ứng trái cây

Nếu bạn bị dị ứng trái cây, đừng quá lo lắng — bạn vẫn có thể thưởng thức nhiều loại trái cây khác nhau bằng cách giảm thiểu nguy cơ phản ứng. Dưới đây là một số cách hữu ích:

- Gọt vỏ trái cây: Với một số người, việc gọt bỏ vỏ có thể giảm phản ứng dị ứng, vì protein gây dị ứng thường tập trung nhiều ở lớp vỏ. Điều này đặc biệt đúng với táo, đào và xuân đào.

- Nấu chín hoặc đông lạnh: Nhiệt độ có thể phá vỡ cấu trúc protein gây dị ứng. Nấu chín hoặc đông lạnh các loại trái cây như táo, đào hay dưa có thể giúp an toàn hơn khi ăn. Ví dụ, bánh táo nướng hoặc mứt thường ít gây phản ứng hơn trái cây sống.

- Tránh hoàn toàn trái cây gây phản ứng: Nếu một loại trái cây liên tục gây khó chịu, cách tốt nhất là tránh sử dụng. Việc theo dõi triệu chứng và làm việc cùng bác sĩ chuyên khoa dị ứng sẽ giúp bạn xác định những loại cần kiêng.

- Dùng thuốc dị ứng: Trong một số trường hợp, thuốc kháng histamine hoặc corticosteroid có thể giúp kiểm soát phản ứng. Nếu bạn từng gặp phản ứng nặng như khó thở, bác sĩ có thể chỉ định bút tiêm epinephrine để sử dụng trong tình huống khẩn cấp.

Mẹo nhỏ:

Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa dị ứng trước khi thay đổi chế độ ăn hoặc bắt đầu điều trị để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Hội chứng dị ứng miệng là gì?

Nếu bạn từng cảm thấy ngứa miệng hoặc cổ họng sau khi ăn trái cây sống, rất có thể bạn đang gặp hội chứng dị ứng miệng. Đây là dạng phản ứng xảy ra khi hệ miễn dịch nhầm lẫn protein trong trái cây với protein phấn hoa, gây ngứa, sưng và kích ứng ở miệng và cổ họng.

- Trái cây thường gây hội chứng này: Táo, lê, anh đào và đào là những loại hay gặp. Triệu chứng thường nhẹ và có thể kiểm soát bằng cách tránh ăn sống hoặc nấu chín trước khi dùng.

- Giảm triệu chứng: Gọt vỏ, nấu chín hoặc đông lạnh trái cây có thể làm giảm phản ứng. Một số người nhận thấy đông lạnh giúp thay đổi cấu trúc protein và làm dịu triệu chứng.

Mẹo nhỏ:

Nếu bạn mắc hội chứng dị ứng miệng, hãy trao đổi với bác sĩ để biết những loại trái cây an toàn hơn và cách xử lý khi có phản ứng.

Kết luận: Chủ động và an toàn với dị ứng trái cây

Dị ứng trái cây có thể gây không ít phiền toái, nhất là khi trái cây đóng vai trò quan trọng trong chế độ ăn lành mạnh. Tuy nhiên, với sự hiểu biết và chuẩn bị phù hợp, bạn vẫn có thể thưởng thức nhiều loại trái cây mà không phải lo lắng quá mức. Từ việc gọt vỏ, nấu chín đến tránh những loại gây phản ứng, có rất nhiều cách để kiểm soát dị ứng mà vẫn giữ trọn hương vị và giá trị dinh dưỡng. Nếu nghi ngờ mình bị dị ứng trái cây, đừng ngần ngại tìm đến bác sĩ chuyên khoa dị ứng. Họ sẽ giúp bạn xác định tác nhân cụ thể, đề xuất phương pháp điều trị và xây dựng chế độ ăn phù hợp cho sức khỏe lâu dài. Với cách tiếp cận đúng đắn, bạn hoàn toàn có thể tận hưởng lợi ích của trái cây tươi mà không còn cảm giác khó chịu.