Dòng chảy trong thiết kế
Nguyễn Quang Thành
| 05-12-2025

· Nhóm nhiếp ảnh
Khi bạn nhìn vào một thiết kế mang lại cảm giác sống động—dù đó là một trang web, một bố cục phòng, hay thậm chí là một tác phẩm nghệ thuật—thường có một dòng chảy ngầm. "Dòng chảy" này mang lại cho thiết kế một nhịp điệu hữu cơ, gần như thể nó đang chuyển động.
Vậy, các nhà thiết kế tạo ra cảm giác chuyển động đó như thế nào? Tất cả là về việc thao tác các yếu tố thị giác để dẫn dắt ánh mắt người xem, tạo ra sự tiến triển tự nhiên và khơi gợi cảm xúc.
Sau đây là cái nhìn sâu hơn về cách tạo ra cảm giác năng động trong thiết kế
Dòng chảy trong thiết kế là gì?
Dòng chảy trong thiết kế là việc tạo ra cảm giác chuyển động trong một hình ảnh tĩnh. Đó là cách mắt bạn di chuyển trên một trang hoặc vật thể, kết nối các yếu tố khác nhau một cách hài hòa và trực quan.
Một dòng chảy tốt không tự nhiên xuất hiện—nó được các nhà thiết kế lên kế hoạch một cách chiến lược để hướng sự chú ý và tạo ra trải nghiệm thị giác tự nhiên.
Hãy nghĩ về một bố cục tạp chí được tổ chức tốt: dòng chảy dẫn dắt mắt bạn từ bài viết này sang bài viết khác, với mỗi trang hoạt động cùng nhau một cách có tổ chức. Nếu không có dòng chảy, thiết kế có thể cảm thấy rời rạc và khó theo dõi.
Các yếu tố chính tạo nên dòng chảy
Có một số công cụ và kỹ thuật mà các nhà thiết kế sử dụng để xây dựng cảm giác dòng chảy mạnh mẽ:
1. Hướng của đường nét
Đường nét là một trong những cách đơn giản nhất để dẫn dắt mắt người xem. Chúng có thể dẫn dắt sự chú ý của bạn từ phần này sang phần khác của thiết kế, tạo ra một đường dẫn có chủ đích. Trong thiết kế đồ họa, các đường nét có thể mang tính trực tiếp (như mũi tên) hoặc ngụ ý (như các cạnh của hình dạng hoặc các vật thể được căn chỉnh theo một hướng cụ thể).
Ví dụ: thanh điều hướng của trang web thường dẫn bạn đến các phần quan trọng nhất, định hướng hành trình của bạn trên trang web. Bằng cách sử dụng các đường nét tinh tế, các nhà thiết kế có thể đảm bảo bạn không bị lạc.
2. Độ tương phản và độ gần gũi
Độ tương phản về màu sắc, kích thước hoặc hình dạng tự nhiên thu hút sự chú ý và tạo ra các điểm nhấn trong thiết kế. Bằng cách đặt các yếu tố tương phản cạnh nhau một cách chiến lược, bạn tạo ra cảm giác chuyển động khi mắt người xem di chuyển giữa các đặc điểm khác nhau.
Ví dụ: một hình ảnh lớn, đậm bên cạnh một khối văn bản nhỏ hơn, mềm mại hơn tạo ra một hệ thống phân cấp thị giác tự nhiên, hướng sự tập trung của người xem từ hình ảnh sang văn bản.
3. Sự lặp lại và hoa văn
Sự lặp lại của các yếu tố như màu sắc, hình dạng hoặc kết cấu tạo nên một nhịp điệu dẫn dắt người xem. Hãy nghĩ về cách một họa tiết lặp lại trên giấy dán tường thu hút ánh nhìn của bạn theo những đường cong của nó, hoặc cách sử dụng nhất quán một kiểu phông chữ cụ thể gắn kết các trang lại với nhau.
Trong thiết kế đồ họa, việc sử dụng màu sắc hoặc họa tiết lặp lại giúp mắt người xem di chuyển mượt mà trên toàn bộ bố cục, thay vì chỉ tập trung vào một phần.
Các kỹ thuật thiết kế để tăng cường tính trôi chảy
Giờ chúng ta đã biết các yếu tố, hãy cùng xem xét một số kỹ thuật thực tế để đạt được chuyển động uyển chuyển, giúp thiết kế của bạn trở nên sống động.
1. Sử dụng "Đường cong chữ S" để tạo chuyển động tự nhiên
Một trong những cách tốt nhất để tạo ra sự trôi chảy là sử dụng các đường cong, đặc biệt là hình dạng "đường cong chữ S". Công cụ thiết kế cổ điển này dẫn dắt mắt người xem theo một đường cong mềm mại, uốn lượn. Bạn có thể sử dụng hình dạng này trong logo, bố cục trang hoặc thậm chí là kiến trúc để tạo nên chuyển động tự nhiên, uyển chuyển, dễ dàng.
Một ví dụ là thiết kế cảnh quan, nơi một lối đi cong dẫn mắt bạn qua khu vườn, giúp tạo cảm giác yên bình và chuyển động.
2. Khoảng trắng như một công cụ tạo dòng chảy
Nghe có vẻ ngược đời, nhưng khoảng trắng—hay khoảng không xung quanh các yếu tố—rất quan trọng đối với dòng chảy. Khi được sử dụng một cách chiến lược, khoảng trắng mang lại cho người xem không gian để thở và giúp định hướng sự chú ý của họ.
Ví dụ: thay vì nhồi nhét văn bản vào thiết kế, việc chừa một khoảng trống xung quanh các yếu tố chính sẽ giúp thu hút sự chú ý vào chúng, tạo ra một dòng chảy rõ ràng, ngăn nắp.
Một trang web tối giản với nhiều khoảng trắng giúp người dùng điều hướng nhanh chóng và hiệu quả, mà không cảm thấy bị choáng ngợp bởi nội dung.
3. Mẫu Z và mẫu F trong thiết kế web
Đối với các trang web, các mẫu cụ thể, chẳng hạn như mẫu Z hoặc mẫu F, thường được sử dụng để dẫn dắt sự chú ý của người dùng theo một mạch logic. Mẫu Z dẫn dắt mắt người xem theo hình zíc zắc từ trái sang phải và từ trên xuống dưới, trong khi mẫu F tuân theo chuyển động tự nhiên của việc đọc, hướng dẫn người dùng qua các tiêu đề, văn bản và hình ảnh theo một thứ tự hiệu quả.
Những mẫu này không chỉ giúp thiết kế dễ theo dõi hơn mà còn giúp nâng cao trải nghiệm người dùng bằng cách đảm bảo thông tin quan trọng nhất được nhìn thấy đầu tiên.
Dòng chảy trong thiết kế nội thất
Dòng chảy không chỉ giới hạn trong thiết kế đồ họa và web; nó còn là một khái niệm quan trọng trong thiết kế nội thất. Ở đây, dòng chảy đề cập đến cách mọi người di chuyển trong không gian và cách sắp xếp đồ nội thất và trang trí tạo cảm giác tự nhiên.
1. Sắp xếp nội thất
Ví dụ, trong phòng khách, đồ nội thất nên được sắp xếp sao cho dễ dàng di chuyển. Ghế có thể được đặt để khuyến khích trò chuyện, đồng thời vẫn chừa đủ không gian mở cho các lối đi tự nhiên.
2. Dòng chảy màu sắc và kết cấu
Màu sắc và kết cấu bạn chọn cũng góp phần tạo nên dòng chảy. Bằng cách sử dụng màu sắc nhẹ nhàng, ấm áp và kết cấu mượt mà, bạn có thể tạo cảm giác thư thái, liền mạch cho căn phòng. Mặt khác, kết cấu tương phản và màu sắc đậm có thể tạo ra các điểm nhấn phá vỡ dòng chảy nhưng vẫn tạo thêm điểm nhấn thị giác.
Dòng chảy và tác động cảm xúc
Ngoài các khía cạnh kỹ thuật, dòng chảy trong thiết kế còn liên quan đến tác động cảm xúc mà nó tạo ra. Một thiết kế có dòng chảy tốt thường mang lại cảm giác hài hòa và cân bằng hơn, giúp gợi lên cảm giác bình tĩnh hoặc phấn khích tùy thuộc vào tâm trạng mong muốn.
1. Tạo sự bình tĩnh
Đối với các không gian hoặc thiết kế nhằm gợi lên sự bình tĩnh—như trang web spa hoặc chăm sóc sức khỏe—dòng chảy nên nhẹ nhàng và mượt mà, với các hình dạng tròn và độ dốc mềm mại dẫn dắt người xem xuyên suốt thiết kế.
2. Tạo sự phấn khích
Đối với những thứ năng động hơn, chẳng hạn như trang web thương hiệu thể thao hoặc poster phim hành động, mạch truyện có thể sắc nét và góc cạnh, dẫn dắt người xem từ điểm hấp dẫn này sang điểm hấp dẫn khác. Kiểu mạch truyện này tạo ra sự phấn khích và giữ chân người xem.
Suy nghĩ cuối cùng về việc tạo ra dòng chảy
Nắm vững nghệ thuật dòng chảy trong thiết kế chính là hiểu được cách các yếu tố chuyển động cùng nhau. Cho dù bạn đang thiết kế một trang web, một sản phẩm hay thậm chí là một không gian nội thất, việc suy nghĩ về cách mọi người sẽ điều hướng và trải nghiệm thiết kế là điều quan trọng.
Bằng cách sử dụng các đường nét, độ tương phản, sự lặp lại và thậm chí cả các họa tiết, bạn có thể tạo ra một thiết kế không chỉ đẹp mắt mà còn mang lại cảm giác thoải mái khi tương tác.
Hãy nhớ rằng, dòng chảy là việc khiến thiết kế của bạn trở nên liền mạch, trực quan và tự nhiên. Vì vậy, lần tới khi bạn thực hiện một dự án, hãy dành chút thời gian để suy nghĩ về cách các yếu tố có thể chuyển động hài hòa với nhau, dẫn dắt người xem đến một trải nghiệm hấp dẫn và mượt mà.