Bạn đã bao giờ bước vào một quán cà phê Ý và bị cuốn hút bởi sự chính xác và niềm đam mê mà người barista đặt vào từng tách espresso?

Đó không chỉ là một thức uống mà là một nghi lễ. Nếu trước giờ bạn chỉ coi cà phê như một “liều doping” nhanh chóng, thì đã đến lúc trải nghiệm cà phê theo cách của người Ý.

Dù ở Milan, Rome hay ngay trong căn bếp của bạn, việc hiểu các loại cà phê Ý và văn hoá xoay quanh chúng có thể thay đổi hoàn toàn cách bạn thưởng thức cà phê.

1. Espresso: Trái Tim Của Cà Phê Ý

Hãy bắt đầu với biểu tượng nổi tiếng nhất: espresso. Ở Ý, đó không đơn thuần là “cà phê” mà chính là espresso, nền tảng của mọi loại cà phê khác. Một tách espresso được tạo ra bằng cách ép nước nóng qua lớp bột cà phê xay mịn dưới áp suất cao.

Kết quả là một tách cà phê nhỏ, đậm đặc, với lớp crema mịn màng phía trên. Espresso thường được uống nhanh, ngay tại quầy bar. Đây chính là tinh thần cà phê Ý: nhanh gọn, mạnh mẽ, dứt khoát. Người Ý có thể uống espresso bất cứ lúc nào trong ngày, nhưng đặc biệt phổ biến sau bữa ăn để hỗ trợ tiêu hoá.

2. Cappuccino: Lớp Bọt Ngọt Ngào

Với nhiều tín đồ cà phê, cappuccino là sự cân bằng hoàn hảo giữa espresso, sữa nóng và lớp bọt sữa mịn. Tên gọi “cappuccino” bắt nguồn từ áo tu sĩ dòng Capuchin, có màu nâu nhạt giống hệt khi sữa được hoà vào espresso.

Ở Ý, cappuccino thường được thưởng thức vào buổi sáng, đi kèm bánh ngọt hoặc bánh sừng bò (croissant). Uống cappuccino vào buổi chiều hay tối là điều “tối kỵ”—người Ý tin rằng sữa quá nặng cho hệ tiêu hoá sau bữa trưa. Vì vậy, nếu bạn gọi cappuccino vào buổi tối, có thể sẽ nhận lại ánh nhìn tò mò từ dân bản địa!

3. Caffè Americano: Câu Trả Lời Của Ý Cho Cà Phê Lọc

Nếu bạn quen uống cà phê phin hoặc cà phê loãng, thì caffè americano là lựa chọn dễ chịu. Thức uống này bắt đầu với một shot espresso, sau đó thêm nước nóng để tạo nên tách cà phê dài hơn, nhẹ nhàng hơn nhưng vẫn giữ được hương vị đậm đà.

Dù cái tên nghe “rất Mỹ”, nhưng thực ra americano là phát minh trên đất Ý. Trong Thế chiến, binh sĩ Mỹ thường thêm nước vào espresso để tái tạo lại hương vị cà phê pha nhỏ giọt tại quê nhà.

4. Macchiato: “Vết Nhuộm” Nhỏ Bé

Macchiato, trong tiếng Ý có nghĩa là “nhuộm” hay “đánh dấu”, là loại cà phê đơn giản nhưng tinh tế. Về cơ bản, đó là một shot espresso được thêm một chút sữa nóng hoặc sữa đánh bọt, chỉ đủ để “đánh dấu” bề mặt.

Có biến thể latte macchiato, nơi sữa là nền chính và espresso chỉ nhỏ vào như một “vết nhuộm”, thường được phục vụ trong ly cao. Macchiato dành cho những ai yêu espresso nhưng muốn hương vị mềm mại hơn—rất hợp cho một cú hứng khởi giữa buổi sáng hoặc buổi chiều.

5. Caffè Latte: Nhiều Sữa, Ít Espresso

Caffè latte là lựa chọn quen thuộc của những ai thích nhiều sữa hơn cà phê. Được pha từ một shot espresso và nhiều sữa nóng, latte có vị ngậy, mượt mà. Không giống cappuccino, latte gần như không có bọt, khiến hương espresso trở nên tinh tế hơn.

Ở Ý, latte thường được thưởng thức thong thả, có thể như một nghi thức buổi sáng hoặc cách thư giãn cuối ngày. Chúng thường được phục vụ trong cốc hoặc ly lớn, với sữa tạo nên lớp đệm mềm mại cho vị đậm đà của espresso.

6. Văn Hoá: Hơn Cả Một Tách Cà Phê

Văn hoá cà phê Ý không chỉ nằm ở thức uống, mà ở cả trải nghiệm. Ở Ý, cà phê được thưởng thức nhanh nhưng đầy chủ ý. Hiếm khi bạn thấy người Ý ngồi hàng giờ bên tách cà phê.

Thay vào đó, nghi thức tập trung vào việc uống tại quầy, đứng trò chuyện cùng nhân viên pha chế hoặc những khách quen. Cà phê là một khoảnh khắc ngắt nhịp trong ngày bận rộn—một khoảnh khắc để kết nối, dù là hàn huyên với bạn bè hay chỉ là giây phút tạm nghỉ giữa công việc.

7. Quy Tắc Thưởng Thức Cà Phê Ở Ý

Nếu bạn có kế hoạch đến Ý, hãy nhớ một vài “luật bất thành văn”. Trước tiên, hãy gọi espresso hay cappuccino ngay tại quầy bar—vừa nhanh vừa rẻ. Ngồi xuống bàn đồng nghĩa với việc bạn sẽ phải trả thêm.

Ngoài ra, người Ý hiếm khi uống cà phê có sữa sau 11 giờ sáng, ngoại trừ espresso. Sự kết hợp giữa sữa và espresso trong cappuccino hay latte được coi là quá nặng sau bữa trưa. Vì vậy, nếu bạn thèm cappuccino, hãy uống trước buổi trưa!

8. Suy Ngẫm Cá Nhân: Vẻ Đẹp Của Sự Giản Đơn

Văn hoá cà phê Ý dạy chúng ta về vẻ đẹp của sự giản đơn. Trọng tâm không phải là những kỹ thuật pha chế cầu kỳ hay đồ uống ngọt ngào quá mức, mà là ở việc tận hưởng hương vị và nghi thức gắn liền với cà phê.

Giữa một thế giới đầy xao nhãng, có điều gì đó thật sự bình yên khi dành vài phút để thưởng thức trọn vẹn một tách espresso. Dù đó là nghi thức buổi sáng hay phút thảnh thơi buổi chiều, cà phê Ý không chỉ là thức uống—mà là một khoảnh khắc kết nối với chính mình, với người xung quanh, và với một truyền thống đã tồn tại hàng thế kỷ.