Bạn đã bao giờ cảm thấy mệt mỏi bất thường, đầu óc mụ mẫm, hay đơn giản là… không phải chính mình chưa? Có thể bạn đang mất tập trung, thiếu động lực, hoặc nhận thấy tóc mỏng đi hay móng tay giòn. Bạn có thể nghĩ, "Mình ăn uống lành mạnh—mình bị làm sao vậy?". Sự thật là, nhiều người mắc phải tình trạng thiếu hụt vitamin tiềm ẩn—và bước đầu tiên để khắc phục không phải là đoán mò—mà là kiểm tra sức khỏe.

Cơ thể bạn liên tục gửi đi những tín hiệu. Việc bỏ qua chúng hoặc đoán già đoán non xem mình thiếu vitamin nào có thể rất nguy hiểm. Việc bổ sung sai cách có thể không hiệu quả, thậm chí gây hại. Đó là lý do tại sao việc hiểu cách xác định, kiểm tra và khắc phục tình trạng thiếu hụt lại quan trọng đến vậy.

Tại sao lại xảy ra tình trạng thiếu hụt vitamin?

Ngay cả một chế độ ăn uống lành mạnh cũng không phải lúc nào cũng ngăn ngừa được tình trạng thiếu hụt. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự hấp thụ chất dinh dưỡng bao gồm:

- Căng thẳng: Căng thẳng mãn tính làm tăng nhu cầu vitamin và khoáng chất, đồng thời làm giảm khả năng hấp thụ.

- Thuốc: Sử dụng một số loại thuốc trong thời gian dài, chẳng hạn như thuốc kháng axit, metformin hoặc thuốc tránh thai, có thể làm giảm nồng độ chất dinh dưỡng.

- Các vấn đề về tiêu hóa: Các tình trạng như hội chứng ruột kích thích (IBS), bệnh celiac hoặc axit dạ dày thấp cản trở sự hấp thụ.

- Ngủ kém: Thiếu ngủ ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa chất dinh dưỡng và cân bằng hormone.

- Chế độ ăn kiêng hạn chế: Ăn chay trường, keto hoặc các chế độ ăn kiêng hạn chế khác có thể vô tình làm hạn chế vitamin B12, sắt và canxi.

- Lão hóa: Khi chúng ta già đi, khả năng hấp thụ các vitamin như B12 và vitamin D tự nhiên giảm xuống.

Ngay cả khi bạn "ăn uống đầy đủ", cơ thể bạn vẫn có thể bị thiếu hụt các chất dinh dưỡng thiết yếu. Đó là lý do tại sao việc xét nghiệm là cần thiết - đây là cách duy nhất đáng tin cậy để biết cơ thể bạn thực sự cần gì.

Các triệu chứng có thể báo hiệu sự thiếu hụt

Mặc dù chỉ có xét nghiệm máu mới có thể xác định tình trạng thiếu hụt, nhưng một số dấu hiệu nhất định có thể cho thấy mức độ thiếu hụt các chất dinh dưỡng quan trọng:

1. Mệt mỏi liên tục: – Cảm thấy kiệt sức ngay cả sau 8–9 tiếng ngủ có thể báo hiệu tình trạng thiếu vitamin B12, sắt hoặc vitamin D, những chất rất quan trọng cho quá trình sản xuất năng lượng và vận chuyển oxy.

2. Nứt nẻ môi và lở miệng: – Khóe miệng đau hoặc loét miệng đột ngột có thể báo hiệu sự thiếu hụt vitamin B hoặc sắt.

3. Tóc yếu và móng giòn: – Tóc mỏng hoặc móng dễ gãy có thể do thiếu biotin, kẽm hoặc sắt.

4. Thị lực ban đêm kém: – Khó nhìn trong điều kiện ánh sáng yếu có thể gợi ý tình trạng thiếu hụt vitamin A, một vitamin quan trọng cho sức khỏe mắt và khả năng miễn dịch.

5. Thay đổi tâm trạng và lú lẫn: – Cảm thấy lo lắng, buồn bã hoặc lú lẫn bất thường? Thiếu vitamin D, B12 hoặc magiê có thể ảnh hưởng đến chức năng não và tâm trạng.

Vì các triệu chứng thường chồng chéo lên nhau, việc chỉ dựa vào cảm giác để đoán tình trạng thiếu hụt vitamin A là không đáng tin cậy.

Làm thế nào để biết chắc chắn?: Xét nghiệm máu

Cách đáng tin cậy nhất để phát hiện thiếu hụt là xét nghiệm máu toàn diện. Bệnh viện và phòng xét nghiệm chẩn đoán thường cung cấp các bộ xét nghiệm đo lường:

- Vitamin D: – sức khỏe xương, khả năng miễn dịch, tâm trạng

- Vitamin B12: – năng lượng, sức khỏe thần kinh, sản xuất hồng cầu

- Sắt & ferritin: – vận chuyển oxy, ngăn ngừa mệt mỏi

- Folate (B9): – sản xuất và sửa chữa tế bào

- Magiê & kẽm: – chuyển hóa, chức năng cơ, khả năng miễn dịch

Việc lấy máu diễn ra nhanh chóng và kết quả thường mất vài ngày. Chi phí dao động từ 50–150 đô la cho mỗi lần xét nghiệm (chi phí có thể thay đổi). Bác sĩ có thể phân tích kết quả và tư vấn về việc thay đổi chế độ ăn uống, bổ sung hoặc điều chỉnh lối sống.

Điều chỉnh thiếu hụt an toàn

Khi bạn biết được mức độ của mình, các bước cụ thể có thể giúp khôi phục sự cân bằng:

- Vitamin D: Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, cá béo, trứng, sữa tăng cường. Bổ sung nếu mức độ thấp.

- Vitamin B12: Trứng, sữa, cá, gia cầm. Các vấn đề về hấp thu có thể cần bổ sung dưới lưỡi hoặc tiêm.

- Sắt: Thịt nạc, rau bina, đậu lăng, đậu. Kết hợp sắt thực vật với thực phẩm giàu Vitamin C để hấp thụ tốt hơn.

- Vitamin A: Cà rốt, khoai lang, rau lá xanh đậm tốt cho thị lực và hệ miễn dịch.

- Magiê & kẽm: Các loại hạt, hạt giống, ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu hỗ trợ năng lượng và quá trình trao đổi chất.

Mẹo nhỏ: Không bao giờ tự kê đơn thuốc bổ sung mà không kiểm tra. Liều lượng quá cao, đặc biệt là sắt hoặc Vitamin A, có thể gây hại.

Mẹo về lối sống để hỗ trợ hấp thụ chất dinh dưỡng

1. Ăn uống cân bằng, đầy màu sắc: – Ăn nhiều trái cây, rau củ, ngũ cốc nguyên hạt, protein nạc và chất béo lành mạnh.

2. Hỗ trợ sức khỏe đường ruột: – Thực phẩm probiotic như sữa chua, kefir hoặc kim chi giúp cải thiện khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng. Hãy uống đủ nước.

3. Kiểm tra thuốc: – Hỏi ý kiến ​​bác sĩ xem thuốc điều trị lâu dài có ảnh hưởng đến mức độ dinh dưỡng hay không.

4. Tập thể dục thường xuyên: – Cải thiện tuần hoàn và sử dụng chất dinh dưỡng.

5. Tắm nắng an toàn: – Dành vài phút mỗi tuần giúp hấp thụ vitamin D.

Lời kết

Cơ thể bạn luôn phát ra những tín hiệu. Không nên bỏ qua tình trạng mệt mỏi, móng tay giòn, rụng tóc hoặc lú lẫn. Xét nghiệm máu là cách duy nhất để xác định chính xác tình trạng thiếu hụt.

Một khi đã được xác nhận, việc kết hợp chế độ ăn uống hợp lý, bổ sung dinh dưỡng đúng cách và lối sống lành mạnh có thể giúp phục hồi năng lượng, sự tập trung và sức khỏe tổng thể. Hãy chú ý đến các dấu hiệu, đi xét nghiệm và kiểm soát sức khỏe của bạn - cơ thể bạn sẽ cảm ơn bạn bằng sức sống và sự cân bằng mới.