Giảm lãng phí thực phẩm
Nguyễn Quang Thành
| 29-09-2025

· Nhóm ăn uống
Lãng phí thực phẩm là một vấn đề nghiêm trọng, với hàng triệu tấn bị loại bỏ mỗi năm ở nhiều khu vực. Tuy nhiên, chỉ cần những thay đổi nhỏ trong thói quen mua sắm, lập kế hoạch bữa ăn và xử lý thực phẩm, chúng ta đã có thể tạo ra sự khác biệt lớn.
Bài viết này mang đến những hướng dẫn đơn giản, giúp giảm thiểu lãng phí, tiết kiệm tiền bạc và tận dụng tối đa nguồn thực phẩm sẵn có.
Mua Sắm Thông Minh
Chỉ Mua Những Gì Cần
Hãy tránh mua sắm theo cảm hứng do các chương trình khuyến mãi “mua nhiều để tiết kiệm” mang lại. Những ưu đãi này thoạt nhìn có vẻ kinh tế, nhưng lại dễ dẫn đến dư thừa và thực phẩm bị bỏ phí. Việc lên kế hoạch kỹ càng giúp ngăn ngừa các khoản mua sắm không cần thiết. Hãy chuẩn bị thực đơn hàng tuần và viết danh sách mua hàng chi tiết với số lượng chính xác. Đừng quên tính đến những bữa ăn bên ngoài để tránh mua quá mức.
Hiểu Rõ Nhãn Hạn Sử Dụng
Bao bì thực phẩm thường có hai loại mốc thời gian: “hạn dùng” (use by) và “nên dùng trước” (best before). “Hạn dùng” thường xuất hiện trên những sản phẩm dễ hỏng như sữa, đồ ăn chế biến sẵn; việc tiêu thụ sau mốc này có thể gây hại cho sức khỏe. Trong khi đó, “nên dùng trước” thường thấy trên các sản phẩm bền hơn như đậu khô, mì ống. Những thực phẩm này vẫn an toàn sau ngày ghi trên bao bì, dù hương vị hay kết cấu có thể thay đổi. Với những món này, tin tưởng vào giác quan để kiểm tra độ tươi ngon thường rất đáng tin cậy.
Tận Dụng Tối Đa Những Gì Đang Có
Theo Dõi Nguồn Thực Phẩm
Hãy thường xuyên kiểm tra tủ lạnh và tủ bếp, ưu tiên sử dụng những món gần hết hạn trước. Khi bổ sung hàng mới, hãy đặt chúng phía sau để đảm bảo nguyên tắc “nhập trước – xuất trước”.
Chế Biến Từ Đồ Ăn Thừa
Rau củ còn sót lại có thể biến tấu thành súp, xào hoặc hầm, vừa giảm lãng phí vừa gợi mở công thức mới. Việc cấp đông thực phẩm trước khi hết hạn cũng giúp kéo dài thời gian sử dụng; chẳng hạn, trái cây đông lạnh là nguyên liệu tuyệt vời cho sinh tố.
Kiểm Soát Khẩu Phần
Dọn Khẩu Phần Nhỏ
Ban đầu, hãy phục vụ phần ăn nhỏ. Nếu vẫn đói, bạn có thể lấy thêm, nhờ vậy tránh việc thức ăn bị bỏ thừa. Đồ ăn còn lại có thể dùng cho bữa sau hoặc cấp đông, thời gian khuyến nghị là khoảng ba tháng để giữ chất lượng.
Kết Hợp Đồ Ăn Thừa
Nếu phần còn lại không đủ cho một bữa đầy đủ, bạn có thể kết hợp nhiều món nhỏ với salad hoặc bánh mì để tạo thành một bữa ăn ngon miệng mà không cần nấu thêm.
Xử Lý Thực Phẩm Bị Mốc
Thực Hành An Toàn Với Nấm Mốc
Một số thực phẩm rắn có thể cứu vãn bằng cách cắt bỏ phần mốc kèm biên độ rộng, như phô mai cứng, thịt muối hoặc một số loại rau củ quả chắc. Tuy nhiên, thực phẩm mềm như món nấu sẵn, phô mai mềm, sữa, bánh mì, mứt hoặc trái cây mềm nên loại bỏ ngay khi có dấu hiệu mốc, vì nấm mốc có thể lan rộng không nhìn thấy được.
Chia Sẻ Thực Phẩm Dư Thừa
Lan Tỏa Sự Dư Giả
Thực phẩm còn ăn được có thể mang lại lợi ích cho người khác. Chia sẻ phần dư cho bạn bè, đồng nghiệp hay hàng xóm không chỉ giảm lãng phí mà còn gắn kết cộng đồng. Nhiều tổ chức địa phương cũng nhận quyên góp thực phẩm và phân phát cho người cần. Việc mời hàng xóm cùng dùng bữa cũng tạo sự kết nối và bảo đảm thức ăn được tiêu thụ.
Tái Sử Dụng Đồ Ăn Và Phần Thừa
Biến Đổi Phần Thừa
Thay vì vứt bỏ gốc rau hay những phần tưởng chừng bỏ đi, bạn có thể nấu thành nước dùng, tận dụng tối đa nguyên liệu.
Ủ Phân Từ Rác Hữu Cơ
Với những thực phẩm không thể ăn, ủ phân hữu cơ là cách tự nhiên để tái chế dưỡng chất về đất. Thùng ủ hoặc dịch vụ thu gom rác hữu cơ do địa phương tổ chức sẽ hỗ trợ việc này. Sử dụng phân ủ cho vườn là lựa chọn thân thiện môi trường thay thế phân bón hóa học. Để tránh mùi hôi và côn trùng, nên chỉ ủ các loại phế phẩm thực vật thay vì đồ ăn từ động vật.
Kết Luận
Giảm lãng phí thực phẩm hoàn toàn khả thi nhờ mua sắm có kế hoạch, bảo quản thông minh, kiểm soát khẩu phần và sáng tạo trong tận dụng. Các bạn có thể áp dụng những thói quen thực tế này để tiết kiệm tài nguyên, giảm chi phí và đóng góp tích cực cho môi trường. Mỗi bữa ăn vì thế trở thành cơ hội để thực hành sự bền vững và tiêu dùng có ý thức.