Bạn biết khoảnh khắc mãn nhãn khi cắn vào một quả xoài, chuối hay bơ chín mọng hoàn hảo chứ? Nhưng nếu quả đó chín quá, quá nhanh, và trái mùa một cách đáng ngờ thì sao?

Chào mừng bạn đến với thế giới trái cây chín nhân tạo. Tình trạng này phổ biến hơn bạn nghĩ, và việc biết cách nhận biết có thể giúp bạn đưa ra lựa chọn tốt hơn, an toàn hơn khi mua sắm tại cửa hàng tạp hóa.

Tại sao lại xảy ra hiện tượng chín nhân tạo

Trước khi đi sâu vào việc phát hiện, hãy cùng tìm hiểu lý do tại sao trái cây được làm chín nhân tạo ngay từ đầu.

Các nhà bán lẻ và nhà phân phối thường sử dụng chất làm chín nhân tạo để làm cho trái cây chưa chín trông tươi ngon và sẵn sàng bán nhanh hơn. Quá trình chín tự nhiên cần thời gian và liên quan đến một chuỗi phức tạp gồm đường, enzyme và khí ethylene (một loại hormone thực vật tự nhiên). Tuy nhiên, để đẩy nhanh quá trình, một số nhà cung cấp sử dụng các hóa chất như khí ethylene trong điều kiện được kiểm soát—hoặc, trong một số trường hợp gây tranh cãi, sử dụng canxi cacbua, một chất bị cấm ở nhiều quốc gia do lo ngại về sức khỏe.

Mặc dù không phải tất cả trái cây chín nhân tạo đều nguy hiểm, nhưng chúng có thể thiếu hương vị, dinh dưỡng hoặc kết cấu. Một số thậm chí có thể gây ra rủi ro cho sức khỏe nếu sử dụng hóa chất không phù hợp.

Dấu hiệu cho thấy trái cây đã được làm chín nhân tạo

Vậy làm thế nào để phân biệt? Dưới đây là một số dấu hiệu dễ nhận biết hàng ngày—không cần thiết bị đặc biệt.

1. Màu sắc đồng đều, độ bóng không tự nhiên

Trái cây chín tự nhiên thường có sự thay đổi nhỏ về màu sắc. Ví dụ, một quả xoài có thể có các sắc thái xanh lá cây, vàng và đỏ cùng một lúc. Nếu nó có màu vàng đồng nhất với độ bóng không tự nhiên, đó là một dấu hiệu cảnh báo. Trái cây chín nhân tạo thường được nhúng hoặc tiếp xúc với khí, tạo cho chúng một lớp phủ bề mặt nhân tạo.

2. Quá mềm nhưng không có mùi thơm

Một quả chuối hoặc đào chín phải có mùi trái cây đặc trưng. Nếu nó mềm nhưng có mùi... không có mùi gì? Đó thường là dấu hiệu của việc ép chín. Các phương pháp nhân tạo thường đẩy nhanh quá trình làm mềm trái cây mà không cho phép hương thơm phát triển tự nhiên.

3. Chín bên ngoài, sống bên trong

Bạn đã bao giờ cắt một loại trái cây trông bên ngoài rất ngon nhưng bên trong lại nhạt nhẽo hoặc chưa chín chưa? Điều này thường xảy ra với các sản phẩm chín nhân tạo. Quá trình chín tự nhiên diễn ra từ trong ra ngoài, cho phép đường và hương vị phát triển đồng đều. Quá trình chín cưỡng bức, đặc biệt là bằng hóa chất, thường chỉ ảnh hưởng đến các lớp bên ngoài.

4. Chín trái mùa

Một số loại trái cây có mùa sinh trưởng và thu hoạch cụ thể. Nếu bạn thấy một mẻ đu đủ hoặc bơ chín hoàn hảo trái mùa, rất có thể chúng đã được hái khi còn xanh và ủ chín nhân tạo. Mặc dù bảo quản lạnh cũng được sử dụng để kéo dài thời hạn sử dụng, nhưng việc chín nhanh sau thời gian dài bảo quản thường dẫn đến hương vị và kết cấu kém.

5. Có một ít bột hoặc cặn trên vỏ

Trong một số trường hợp hiếm hoi khi sử dụng các chất bất hợp pháp như canxi cacbua (bị cấm ở Hoa Kỳ và EU), bạn có thể thấy một lớp cặn trắng hoặc xám dạng bột trên bề mặt quả. Ngay cả khi bạn rửa sạch quả, các vết bẩn vẫn có thể còn sót lại trên vỏ. Cần tránh hoàn toàn những điều này.

Kỹ thuật làm chín an toàn và không an toàn

Điều quan trọng là phải phân biệt giữa các phương pháp an toàn và không an toàn. Ví dụ, khí ethylene là một loại hormone thực vật tự nhiên và thậm chí được sản sinh bởi chính quả khi chín. Trong môi trường được kiểm soát, việc tiếp xúc với ethylene là một thông lệ tiêu chuẩn trong ngành - nhìn chung là an toàn và được các cơ quan an toàn thực phẩm chấp thuận.

Tuy nhiên, canxi cacbua phản ứng với nước tạo ra khí axetilen, một chất có tác dụng tương tự như etilen nhưng lại tạo ra các sản phẩm phụ có hại. Các cơ quan y tế khuyến cáo không nên sử dụng chất này do tồn dư độc hại tiềm ẩn có thể gây kích ứng mắt, da và hệ hô hấp.

Nếu bạn muốn tránh hoàn toàn những chất này, tốt nhất là nên chọn sản phẩm địa phương, đúng mùa hoặc trái cây được chứng nhận hữu cơ. Chợ nông sản là nguồn cung cấp tuyệt vời, và bạn thường có thể hỏi trực tiếp về quy trình chín.

Những điều bạn có thể làm với tư cách là người tiêu dùng

Là một người mua sắm thông minh, bạn không cần phải xét nghiệm trong phòng thí nghiệm—chỉ cần một chút nhận thức và một vài thói quen thực tế.

1. Sờ và ngửi trước

Hãy sử dụng các giác quan của bạn: một loại trái cây thật có mùi giống như vậy. Một loại trái cây quá hoàn hảo nhưng lại có cảm giác nhũn nhão nhưng không có mùi thơm là điều đáng ngờ.

2. Mua trái cây đúng mùa và địa phương

Trái cây đúng mùa thường chín tự nhiên hơn. Các chợ địa phương thường có nhiều lựa chọn tươi ngon hơn so với các siêu thị ở xa.

3. Để quả chín tại nhà

Mua những quả còn hơi xanh và để chúng chín trên kệ bếp. Bạn thậm chí có thể cho chúng vào túi giấy cùng với một quả chuối chín để giúp quá trình chín tự nhiên hơn nhờ khí ethylene do chuối thải ra.

4. Chọn quả hữu cơ nếu có thể

Mặc dù không hoàn toàn chính xác, chứng nhận hữu cơ thường cấm các chất hóa học làm chín. Những loại quả này thường có hình dạng và màu sắc không đồng đều, nhưng đó là một dấu hiệu tốt.

Vẫn chưa chắc chắn? Hãy cắt ra

Nếu còn nghi ngờ, hãy cắt thử một quả. Nếu bên trong nhạt màu, cứng hoặc không có mùi vị mặc dù bên ngoài trông đã chín, đó là một dấu hiệu rõ ràng. Ngược lại, quả chín tự nhiên sẽ có kết cấu, màu sắc và hương vị đồng đều.

Lần tới khi đi mua sắm, hãy dành chút thời gian dừng lại và kiểm tra trái cây của bạn. Một quả xoài hơi xanh hoặc một quả chuối thơm nhẹ thực sự có thể là lựa chọn tốt hơn về lâu dài. Bạn đã bao giờ cắn một quả trông chín nhưng lại có vị như thất vọng chưa? Hãy chia sẻ trải nghiệm của bạn - và chúng ta hãy cùng so sánh xem vị chín thực sự như thế nào.