Động vật đoán trước động đất
Nguyễn Phương Anh
| 12-06-2025

· Nhóm động vật
Bạn đã bao giờ nghe nói rằng động vật có thể cảm nhận được khi nào động đất sắp xảy ra chưa? Đây là một ý tưởng hấp dẫn và có phần bí ẩn đã khiến con người tò mò trong nhiều thế kỷ.
Trong khi chúng ta dựa vào công nghệ và máy đo địa chấn để dự đoán động đất, có vô số báo cáo về động vật có hành vi kỳ lạ trước một sự kiện địa chấn. Vậy, động vật dự đoán động đất như thế nào?
Và liệu chúng có những khả năng mà con người không có? Hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về chủ đề hấp dẫn này và khám phá khoa học đằng sau những hiện tượng đáng chú ý này.
Siêu giác quan của động vật
Đầu tiên, hãy nói về khả năng cảm giác tuyệt vời mà động vật sở hữu. Trong khi con người chúng ta chủ yếu dựa vào thị giác và thính giác, nhiều loài động vật có khứu giác, thị giác, thính giác cực kỳ nhạy bén và thậm chí là khả năng rung động cao. Một số khả năng này cho phép chúng phát hiện những thay đổi nhỏ trong môi trường mà chúng ta có thể bỏ qua hoàn toàn.
Ví dụ, nhiều loài động vật, như chó và mèo, có khứu giác cực kỳ nhạy bén, mạnh hơn nhiều so với chúng ta. Những loài khác, như voi và một số loài cá, được biết là có thể phát hiện ra những rung động và thay đổi trong lòng đất thông qua bàn chân và cơ thể nhạy cảm của chúng. Những siêu giác quan này có thể mang lại cho động vật lợi thế trong việc phát hiện những thay đổi về môi trường có thể xảy ra trước khi xảy ra động đất.
Tiền thân của động đất: Vai trò của rung động
Trước khi động đất xảy ra, sóng địa chấn di chuyển qua Trái đất. Những sóng này thường quá nhỏ để chúng ta cảm nhận được, nhưng động vật dường như cảm nhận được những rung động này từ rất lâu trước khi con người có thể phát hiện ra chúng. Một trong những lý thuyết hàng đầu là động vật có thể cảm nhận những rung động nhỏ này thông qua thính giác nhạy bén hoặc xúc giác của chúng.
Ví dụ, voi được biết là có thể phát hiện rung động từ động đất ở xa thông qua bàn chân của chúng, rất nhạy cảm với sóng tần số thấp. Tương tự như vậy, chó và mèo có thể cảm nhận được rung động trong không khí hoặc mặt đất mà chúng ta không thể cảm nhận được. Một số báo cáo thậm chí còn cho rằng chó sủa quá nhiều hoặc hành động bồn chồn ngay trước khi xảy ra động đất, có thể là do cảm nhận được những rung động này.
Những thay đổi trong từ trường của Trái đất
Một giả thuyết khác liên quan đến những thay đổi trong từ trường của Trái đất, có thể xảy ra trước khi xảy ra động đất. Một số loài động vật, như chim di cư, được biết là sử dụng từ trường của Trái đất để định hướng. Có suy đoán rằng những loài động vật này có thể cảm nhận được sự nhiễu loạn trong từ trường do sự dịch chuyển kiến tạo, có thể báo hiệu một trận động đất sắp xảy ra.
Nghiên cứu về chủ đề này vẫn đang được tiến hành, nhưng một số nhà khoa học tin rằng các loài động vật như bò, ngựa và thậm chí một số loài chim có thể phản ứng với những thay đổi trong từ trường xảy ra trước các sự kiện địa chấn. Khả năng phát hiện những thay đổi này có thể liên quan đến khả năng định hướng tự nhiên của động vật.
Thay đổi hành vi: Dấu hiệu nguy hiểm?
Có vô số báo cáo giai thoại về động vật có hành vi bất thường trước khi xảy ra động đất. Chó có thể bắt đầu sủa không kiểm soát, mèo có thể trốn hoặc trở nên kích động, và thậm chí cả động vật trang trại như bò và gà cũng được quan sát thấy có hành vi thất thường trong những giờ hoặc những ngày trước khi xảy ra động đất.
Một sự cố nổi tiếng đã xảy ra vào năm 1975 tại Haicheng, Trung Quốc, khi động vật bắt đầu có hành vi kỳ lạ vài ngày trước khi xảy ra động đất lớn. Chính quyền địa phương đã coi trọng những hành vi này và sơ tán khu vực, có thể đã cứu được vô số sinh mạng. Mặc dù sự kiện này thường được trích dẫn như một ví dụ về động vật dự đoán động đất, nhưng điều quan trọng cần lưu ý là không phải mọi trường hợp động vật có hành vi kỳ lạ đều dẫn đến động đất.
Khoa học nói gì?
Mặc dù có nhiều báo cáo giai thoại về động vật dự đoán động đất, nhưng cộng đồng khoa học vẫn chia rẽ về vấn đề này. Một số nhà nghiên cứu tin rằng động vật có thể phản ứng với những thay đổi nhỏ trong môi trường, như sự thay đổi trong từ trường của Trái đất, rung động hoặc thậm chí là khí thoát ra từ các chuyển động kiến tạo. Tuy nhiên, các nhà khoa học khác cho rằng không có đủ bằng chứng thuyết phục để xác nhận rằng động vật có thể dự đoán động đất một cách đáng tin cậy.
Một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng một số loài động vật có thể nhạy cảm hơn với các tín hiệu môi trường, nhưng không có mối liên hệ chắc chắn nào được thiết lập giữa hành vi của động vật và động đất. Cho đến khi có thêm nghiên cứu, chúng ta có thể không bao giờ hiểu đầy đủ về cách thức hoặc lý do tại sao động vật đôi khi hành động kỳ lạ trước một sự kiện địa chấn.
Chúng ta có nên tin vào dự đoán của động vật không?
Vậy, chúng ta có thể tin tưởng động vật để dự đoán động đất không? Mặc dù điều này rất hấp dẫn để suy nghĩ, nhưng thực tế là hành vi của động vật không phải là cách đáng tin cậy để dự đoán động đất. Tuy nhiên, sự nhạy cảm của chúng với những thay đổi trong môi trường có thể cung cấp cho chúng ta những hiểu biết có giá trị về các điều kiện trước khi xảy ra hoạt động địa chấn.
Hiện tại, chúng ta chắc chắn có thể đánh giá cao khả năng cảm giác phi thường mà động vật có và tiếp tục quan sát hành vi của chúng. Nếu bạn nhận thấy thú cưng của mình có hành động bất thường như bình tĩnh hay kích động, bạn nên chú ý, nhưng điều quan trọng không kém là phải cập nhật thông tin thông qua các phương tiện khoa học và công nghệ, như hệ thống theo dõi động đất.
Kết luận: Bí ẩn vẫn tiếp diễn
Tóm lại, mặc dù không có bằng chứng khoa học chắc chắn nào chứng minh động vật có thể dự đoán động đất, nhưng khả năng cảm giác đáng kinh ngạc của chúng khiến chúng nhạy cảm với những thay đổi nhỏ trong môi trường mà chúng ta thậm chí có thể không nhận thấy. Cho dù đó là phát hiện rung động, thay đổi trong từ trường hay cảm nhận sự dịch chuyển của trái đất, động vật dường như có nhận thức cao hơn về môi trường xung quanh.
Mặc dù chúng ta có thể chưa thể dựa vào động vật để cung cấp cho chúng ta hệ thống cảnh báo sớm ngay lúc này, nhưng việc theo dõi hành vi của chúng cũng không có gì là sai. Suy cho cùng, chúng có thể cung cấp cho chúng ta những manh mối mà chúng ta vẫn đang học cách giải thích.
Bạn đã bao giờ nhận thấy thú cưng của mình có hành vi kỳ lạ trước cơn bão hoặc động đất chưa? Hãy thoải mái chia sẻ kinh nghiệm của bạn với chúng tôi!