Bạn đã bao giờ ngước nhìn bầu trời đêm và bị mê hoặc bởi những vì sao lấp lánh chưa? Đó là một cảnh tượng tuyệt đẹp, nhưng bạn có bao giờ tự hỏi tại sao các vì sao dường như nhấp nháy hiện ra rồi biến mất không?

Đây là một hiện tượng đã làm say mê nhân loại trong nhiều thế kỷ. Một số người có thể nghĩ rằng đó là một sự kiện kỳ ​​diệu hoặc huyền bí, nhưng khoa học đằng sau những ngôi sao lấp lánh thực sự khá thú vị và đơn giản.

Trong bài viết này, chúng ta hãy cùng khám phá lý do tại sao các ngôi sao lấp lánh và khoa học đằng sau hiện tượng này.

Khoa học về sự lấp lánh: Tất cả đều liên quan đến bầu khí quyển

Các ngôi sao lấp lánh là do bầu khí quyển của Trái đất. Khi chúng ta quan sát một ngôi sao từ Trái đất, ánh sáng của nó đi qua nhiều lớp của bầu khí quyển trước khi đến mắt chúng ta. Bầu khí quyển không đồng nhất; nó chứa các túi khí có nhiệt độ, độ ẩm và áp suất khác nhau. Các lớp khác nhau này bẻ cong hoặc khúc xạ ánh sáng phát ra từ ngôi sao.

Sự khúc xạ này là nguyên nhân gây ra hiệu ứng lấp lánh. Khi ánh sáng đi qua các lớp khác nhau của bầu khí quyển, nó bị bẻ cong theo các hướng khác nhau. Vì không khí không tĩnh, nên sự uốn cong và biến dạng của ánh sáng thay đổi liên tục, khiến ngôi sao có vẻ nhấp nháy hoặc lấp lánh. Hiệu ứng này rõ rệt hơn khi các ngôi sao ở thấp hơn trên bầu trời vì ánh sáng phải đi qua nhiều lớp khí quyển hơn, gặp phải nhiều lớp nhiễu động hơn.

Bầu khí quyển gây ra sự khúc xạ như thế nào?

Sự khúc xạ xảy ra khi ánh sáng đi từ môi trường này sang môi trường khác — trong trường hợp này, từ chân không của không gian qua bầu khí quyển của Trái đất. Bầu khí quyển được tạo thành từ các loại khí như nitơ và oxy, và không hoàn toàn trong suốt. Mật độ của không khí thay đổi theo nhiệt độ, độ ẩm và áp suất, khiến ánh sáng bị bẻ cong. Sự bẻ cong này làm thay đổi đường đi của ánh sáng phát ra từ ngôi sao, khiến nó có vẻ như thay đổi màu sắc hoặc cường độ.

Khi một ngôi sao ở trên cao trên bầu trời, ánh sáng đi qua một phần nhỏ hơn của bầu khí quyển, vì vậy chúng ta thường thấy một ánh sáng ổn định, sáng. Tuy nhiên, khi ngôi sao ở gần đường chân trời, ánh sáng của nó đi qua một phần lớn hơn nhiều của bầu khí quyển, nơi có nhiều nhiễu loạn và các lớp không khí làm méo mó ánh sáng. Đây là lý do tại sao các ngôi sao dường như nhấp nháy nhiều hơn khi chúng ở gần đường chân trời hơn.

Lấp lánh có phải là hiện tượng riêng biệt của các ngôi sao không?

Bạn có thể tự hỏi liệu hiệu ứng nhấp nháy chỉ xảy ra với các ngôi sao hay các thiên thể khác cũng có hành vi tương tự. Sự thật là, các ngôi sao là những vật thể duy nhất trên bầu trời đêm có vẻ như nhấp nháy. Tại sao? Vâng, các ngôi sao ở rất xa và ánh sáng của chúng là một nguồn sáng điểm. Điều này có nghĩa là ánh sáng từ các ngôi sao đến Trái đất như một điểm tập trung duy nhất.

Mặt khác, các hành tinh không nhấp nháy nhiều như vậy. Mặc dù chúng cũng ở xa, nhưng chúng gần Trái đất hơn các ngôi sao và ánh sáng của chúng không phải là nguồn điểm. Các hành tinh xuất hiện lớn hơn trên bầu trời vì kích thước của chúng, vì vậy chúng ta thấy nhiều ánh sáng phát ra từ chúng hơn. Điều này làm giảm hiệu ứng khúc xạ của khí quyển và chúng có xu hướng tỏa sáng với ánh sáng ổn định hơn so với các ngôi sao.

Tại sao một số ngôi sao nhấp nháy nhiều hơn những ngôi sao khác

Không phải tất cả các ngôi sao đều nhấp nháy theo cùng một cách. Một số ngôi sao dường như nhấp nháy sáng hơn, trong khi những ngôi sao khác dường như nhấp nháy tinh tế hơn. Điều này là do nhiều yếu tố, bao gồm độ sáng, màu sắc và khoảng cách của ngôi sao so với Trái đất. Ví dụ, các ngôi sao sáng hơn có xu hướng nhấp nháy ít hơn vì ánh sáng của chúng mạnh hơn và có nhiều khả năng "áp đảo" sự biến dạng của khí quyển.

Các ngôi sao ở xa hơn cũng có xu hướng nhấp nháy nhiều hơn vì ánh sáng của chúng mất nhiều thời gian hơn để đến Trái đất và các nhiễu loạn khí quyển có nhiều thời gian hơn để ảnh hưởng đến ánh sáng. Mặt khác, những ngôi sao gần hơn dường như ít nhấp nháy hơn vì chúng ta ít bị nhiễu loạn khí quyển hơn khi ánh sáng đến được với chúng ta.

Những ngôi sao nhấp nháy và niềm tin cổ xưa của chúng ta

Trước khi giải thích khoa học về những ngôi sao nhấp nháy được phát hiện, nhiều nền văn hóa trên thế giới đã có niềm tin riêng về lý do tại sao các ngôi sao nhấp nháy. Một số nền văn minh cổ đại tin rằng sự nhấp nháy của các ngôi sao là dấu hiệu của hoạt động thần thánh hoặc sự hiện diện của các vị thần. Những nền văn minh khác lại cho rằng sự nhấp nháy là dấu hiệu của sự thay đổi hoặc chuyển đổi trên bầu trời.

Ngày nay, chúng ta biết rằng những ngôi sao nhấp nháy là kết quả của sự khúc xạ khí quyển, nhưng vẫn rất thú vị khi nghĩ về cách những người khác nhau giải thích hiện tượng này trong quá khứ.

Làm thế nào để bạn có thể nhìn thấy ít nhấp nháy hơn?

Nếu bạn từng cảm thấy khó chịu vì những ngôi sao nhấp nháy khi cố gắng ngắm sao, bạn có thể muốn thử một vài cách để giảm hiệu ứng này. Một trong những cách dễ nhất để nhìn thấy những ngôi sao ổn định hơn là tìm một vị trí cao hơn, tránh xa những phần dày nhất của bầu khí quyển. Đây là lý do tại sao các đài quan sát thường được đặt trên đỉnh núi hoặc các khu vực cao khác.

Một phương pháp khác là tìm kiếm các ngôi sao ở trên cao trên bầu trời thay vì gần đường chân trời. Các ngôi sao ở trên cao ít bị ảnh hưởng bởi bầu khí quyển và có vẻ ổn định hơn.

Kết luận: Vẻ đẹp của những vì sao lấp lánh

Sự lấp lánh của những vì sao là một hiện tượng đẹp đẽ và hấp dẫn, là kết quả của sự tương tác giữa bầu khí quyển của Trái đất với ánh sáng của các vì sao. Cho dù là do sự khúc xạ của bầu khí quyển, độ sáng của các vì sao hay khoảng cách từ Trái đất, thì giờ đây chúng ta đã biết được khoa học đằng sau lý do tại sao các vì sao nhấp nháy trên bầu trời đêm.

Vì vậy, lần tới khi bạn ngắm nhìn các vì sao, bạn không chỉ có thể chiêm ngưỡng vẻ đẹp của chúng mà còn cả những điều kỳ diệu khoa học khiến chúng nhấp nháy. Thật tuyệt vời khi một điều đơn giản như ánh sáng của các vì sao lại có thể được giải thích bằng khoa học phức tạp và tinh vi như vậy? Hãy tiếp tục ngắm sao và tiếp tục khám phá những điều bí ẩn của bầu trời đêm!

Bạn có bất kỳ câu hỏi nào về các vì sao hoặc bầu trời đêm không? Hãy cho chúng tôi biết suy nghĩ của bạn!