Khi chúng ta hình dung về một con hươu cao cổ, điều đầu tiên nổi bật là chiếc cổ dài của nó. Đó là đặc điểm đặc trưng của chúng, khiến chúng trở thành loài động vật trên cạn cao nhất trên Trái đất. Nhưng bạn đã bao giờ tự hỏi tại sao hươu cao cổ lại có cổ dài như vậy chưa?

Hóa ra câu trả lời phức tạp hơn nhiều—và hấp dẫn hơn—không chỉ là "vươn tới những chiếc lá cao".

Vươn tới ngọn cây

Giải thích phổ biến nhất là về thức ăn. Ở các thảo nguyên châu Phi nơi hươu cao cổ sinh sống, những cây như cây keo mọc cao. Nhờ có cổ dài, hươu cao cổ có thể với tới những chiếc lá mà các loài động vật khác không thể. Điều này giúp chúng tiếp cận thức ăn với ít sự cạnh tranh hơn. Trong khi linh dương và ngựa vằn gặm cỏ bên dưới, hươu cao cổ có thể thưởng thức đồ ăn nhẹ từ lá cây trên ngọn cây.

Nhưng đây là sự thật: hươu cao cổ thực sự dành nhiều thời gian để kiếm ăn ở ngang vai, không phải lúc nào cũng ở trên cao. Vì vậy, câu chuyện phải có nhiều điều hơn thế.

Trận chiến giành bạn tình

Một lý thuyết chính khác là về sự cạnh tranh—không phải vì thức ăn, mà là vì tình yêu. Hươu cao cổ đực thường chiến đấu với nhau bằng cách vung cổ và đầu như búa. Hành vi này được gọi là thắt cổ. Con có cổ dài hơn và khỏe hơn thường giành chiến thắng trong trận chiến—và giành quyền giao phối.

Theo thời gian, quá trình chọn lọc tự nhiên có thể đã ưu ái những con hươu cao cổ có cổ dài hơn vì chúng có nhiều cơ hội sinh sản hơn. Ý tưởng này được gọi là chọn lọc bạn tình và là một động lực mạnh mẽ trong quá trình tiến hóa.

Có gì bên trong chiếc cổ đó?

Đây là một sự thật thú vị: hươu cao cổ, giống như con người, chỉ có bảy đốt sống cổ (xương cổ). Mỗi đốt sống dài hơn chúng ta rất nhiều—lên đến 10 inch mỗi đốt! Những chiếc xương dài này, cùng với các cơ khỏe và các khớp linh hoạt, giúp cho cổ của chúng vừa chắc chắn vừa duyên dáng.

Để hỗ trợ cho chiếc cổ dài đó, hươu cao cổ cũng có một trái tim cực lớn—khoảng 11 kg (25 pound)—để bơm máu lên não. Huyết áp của chúng cũng thuộc loại cao nhất trong vương quốc động vật.

Hươu cao cổ và trọng lực

Với chiếc cổ dài như vậy, hươu cao cổ phải đối mặt với một thách thức độc đáo: trọng lực. Khi chúng cúi đầu để uống nước, sự thay đổi đột ngột trong lưu lượng máu có thể gây nguy hiểm. May mắn thay, hươu cao cổ có một hệ thống van đặc biệt trong tĩnh mạch cổ để kiểm soát huyết áp và ngăn ngừa ngất xỉu.

Cơ thể của chúng giống như những cỗ máy được điều chỉnh tinh vi, thích nghi qua hàng triệu năm để cân bằng chiều cao, lưu thông máu và chuyển động.

Không chỉ có cổ

Chân dài cũng đóng một vai trò lớn. Chân của hươu cao cổ dài gần bằng cổ của chúng, giúp chúng di chuyển trên những khoảng cách lớn và chạy với tốc độ lên tới 60 km/h (37 dặm/h) khi cần thiết. Sự kết hợp giữa chân dài và cổ mang lại cho chúng hình bóng cao và thanh lịch mang tính biểu tượng.

Vẫn còn một số bí ẩn

Mặc dù các nhà khoa học có những lý thuyết mạnh mẽ, chúng ta vẫn chưa biết mọi thứ về lý do tại sao cổ của hươu cao cổ lại tiến hóa theo cách như vậy. Một số nhà nghiên cứu cho rằng có thể có sự kết hợp của nhiều lý do—lợi thế kiếm ăn, cạnh tranh bạn tình và thậm chí là tầm nhìn tốt hơn trên cỏ cao để phát hiện động vật ăn thịt.

Thiên nhiên thường hoạt động thông qua nhiều bước nhỏ, không chỉ một lý do lớn.

Hãy tiếp tục khám phá

Cổ dài của hươu cao cổ không chỉ là một đặc điểm buồn cười—mà là kết quả của hàng triệu năm thích nghi. Cho dù là để sinh tồn, yêu thương hay cả hai, đặc điểm độc đáo này cho thấy sự tiến hóa tuyệt vời như thế nào.

Bạn đã bao giờ nhìn thấy hươu cao cổ ở cự ly gần chưa? Điều gì khiến bạn ngạc nhiên nhất—chiều cao, cách chúng di chuyển hay cách chúng gặm lá nhẹ nhàng? Hãy chia sẻ những gì chúng ta đã học được và cùng nhau tiếp tục khám phá những điều kỳ diệu của động vật hoang dã!