Hàng năm, cá voi xám thực hiện một trong những cuộc di cư dài nhất trong thế giới động vật - di chuyển tới 20.000 km cả đi và về.

Chúng bơi từ vùng kiếm ăn lạnh giá ở Bắc Cực đến các đầm phá sinh sản ấm áp của Mexico, rồi lại quay trở lại. Nhưng làm sao chúng biết được nơi cần đến nếu không có bản đồ, la bàn hoặc GPS? Đó chính xác là những gì chúng ta đang khám phá ngày hôm nay.

Chúng đi theo một lộ trình cổ xưa

Cá voi xám đã đi theo cùng một lộ trình di cư trong hàng nghìn năm. Lộ trình này không phải là ngẫu nhiên—nó ôm sát bờ biển Bắc Mỹ, cung cấp cho chúng một hướng dẫn tự nhiên. Bằng cách ở gần đất liền, cá voi có thể tránh bị lạc trong vùng nước rộng, sử dụng bờ biển như một tín hiệu trực quan và tìm thấy những điểm nghỉ ngơi trên đường đi.

Từ trường của Trái đất có thể giúp ích

Một trong những lý thuyết hấp dẫn nhất là cá voi xám sử dụng từ trường của Trái đất để dẫn đường cho chúng—giống như một la bàn tự nhiên. Các nhà khoa học tin rằng cá voi có thể có các hạt từ tính nhỏ trong cơ thể giúp chúng phát hiện ra các đường từ của hành tinh. Điều này sẽ cho phép chúng cảm nhận phương hướng ngay cả khi tầm nhìn thấp, chẳng hạn như trong vùng nước sâu hoặc điều kiện nhiều mây.

Điều thú vị là một số trường hợp cá voi mắc cạn được cho là có liên quan đến những thay đổi hoặc nhiễu loạn trong từ trường, điều này có thể làm nhiễu la bàn bên trong của chúng.

Âm thanh đóng vai trò rất lớn

Cá voi phụ thuộc rất nhiều vào âm thanh để hiểu môi trường xung quanh. Dưới nước, âm thanh truyền đi xa hơn ánh sáng, vì vậy cá voi xám sử dụng nó để "lắng nghe" đại dương. Chúng có thể nhận biết các điểm mốc dưới nước, như hình dạng đáy biển hoặc dòng hải lưu, giúp chúng biết mình đang ở đâu.

Cá voi xám cũng có trí nhớ tốt. Sau khi đã đi một tuyến đường, chúng có thể nhớ "cảnh quan âm thanh" của một số khu vực nhất định và sử dụng những tiếng động dưới nước quen thuộc đó làm điểm tham chiếu.

Ánh sáng mặt trời và điều kiện đại dương cũng quan trọng

Một số nhà khoa học cho rằng cá voi xám cũng có thể sử dụng vị trí của mặt trời để định hướng—giống như cách các thủy thủ định hướng bằng các vì sao. Chúng có thể cảm nhận được hướng của ánh sáng phía trên chúng hoặc cảm nhận được sự thay đổi về nhiệt độ và độ mặn của nước khi chúng di chuyển giữa các vùng. Tất cả những dấu hiệu tự nhiên này giúp cá voi xây dựng hình ảnh về nơi chúng đang ở.

Chúng gắn bó với nhóm

Cá voi xám không phải lúc nào cũng di chuyển một mình. Chúng thường di chuyển theo nhóm nhỏ, đặc biệt là những con cá voi mẹ có con. Những con cá voi non có thể học lộ trình bằng cách đi theo những con cá voi trưởng thành có kinh nghiệm. Hành trình chung này giúp bảo vệ cá voi non và củng cố các con đường truyền thống.

Ngay cả những con cá voi trưởng thành đơn độc cũng được hưởng lợi từ kiến ​​thức chung về lộ trình di cư, vì nó được truyền qua nhiều thế hệ.

Tại sao di cư lại quan trọng với chúng

Hành trình không chỉ để vui chơi—mà còn cần thiết cho sự sống còn. Vùng biển Bắc Cực cung cấp bãi kiếm ăn phong phú với đầy đủ các loài giáp xác nhỏ, trong khi các đầm phá ấm ở phía nam an toàn hơn cho việc sinh con và nuôi bê con. Nếu không có hành trình qua lại này, cá voi xám sẽ không thể phát triển, sinh sản hoặc phát triển mạnh.

Những gì chúng ta vẫn đang tìm hiểu

Ngay cả với tất cả các lý thuyết này, chúng ta vẫn chưa hiểu hết cách cá voi xám định hướng tốt như thế nào. Công nghệ như theo dõi vệ tinh và micrô dưới nước đã giúp các nhà nghiên cứu nghiên cứu lộ trình của chúng, nhưng bức tranh toàn cảnh vẫn đang được hé lộ.

Điều đó khiến hành trình hàng năm của chúng thậm chí còn ấn tượng hơn nữa—những loài động vật này đang sử dụng các công cụ tự nhiên mà chúng ta hầu như không hiểu để hoàn thành một trong những chuyến đi khứ hồi đáng kinh ngạc nhất trên Trái đất.

Hãy Tiếp Tục Khám Phá Bí Ẩn

Lần tới khi chúng ta nghĩ đến việc bị lạc đường trên một chuyến đi đường dài, hãy nhớ đến loài cá voi xám. Không cần bất kỳ công cụ công nghệ cao nào, chúng vẫn bơi hàng nghìn km với độ chính xác đáng kinh ngạc. Đây là lời nhắc nhở về việc thiên nhiên vẫn còn nhiều điều để dạy chúng ta.

Bạn đã bao giờ nhìn thấy một con cá voi di chuyển—hoặc đến một nơi mà chúng đi qua chưa? Bạn có tin tưởng vào khả năng định hướng của mình nhiều như một con cá voi xám không? Hãy cùng nói về điều đó!