Trong thế giới bệnh lý da liễu phức tạp, hội chứng Sweet hay viêm da trung tính cấp tính có sốt – nổi bật như một tình trạng viêm hiếm gặp nhưng dễ gây nhầm lẫn.

Từ khi được mô tả lần đầu bởi bác sĩ Robert Douglas Sweet năm 1964, hội chứng này đã được nhận diện không chỉ bởi những tổn thương da đặc trưng mà còn do liên quan chặt chẽ đến các bất thường miễn dịch sâu xa và bệnh lý hệ thống.

Biểu Hiện Lâm Sàng: Vết Thương Rát Đỏ Và Cái Bẫy Chẩn Đoán

Người bệnh thường đột ngột xuất hiện những mảng sưng đau, màu đỏ sẫm hoặc tím bầm, tập trung ở mặt, cổ và phần trên cơ thể. Các thương tổn này có thể kết tụ thành mảng lớn, đi kèm với sốt cao, mệt mỏi và đau khớp – biểu hiện cho thấy tình trạng viêm lan tỏa toàn thân. Tuy nhiên, vì những biểu hiện này dễ nhầm lẫn với nhiễm trùng da, ung thư da hay bệnh lý mạch máu, nên việc chẩn đoán cần dựa vào sinh thiết da – nơi cho thấy sự thâm nhiễm dày đặc của bạch cầu trung tính trong lớp bì nhưng không có viêm mạch kèm theo.

Cơ Chế Bệnh Sinh: Khi Miễn Dịch Trật Nhịp

Tâm điểm của bệnh lý này là sự rối loạn trong điều hòa miễn dịch – đặc biệt là hoạt động dẫn đường của bạch cầu trung tính và hệ thống cytokine. Nồng độ cao của G-CSF, IL-1 và TNF-alpha đã được ghi nhận ở bệnh nhân trong giai đoạn bùng phát. Các nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng yếu tố di truyền kết hợp với tác nhân môi trường như nhiễm trùng, ung thư hay thuốc có thể kích hoạt phản ứng viêm dữ dội này. Cơ chế đa yếu tố này lý giải vì sao hội chứng Sweet lại có biểu hiện đa dạng và đôi khi khó nắm bắt.

Phân Loại: Một Hội Chứng, Nhiều Bộ Mặt

Các chuyên gia phân loại hội chứng Sweet thành ba dạng chính:

Dạng cổ điển:

Xuất hiện sau nhiễm khuẩn, thường gặp ở phụ nữ trung niên và không rõ nguyên nhân cụ thể.

Liên quan ung thư:

Thường là biểu hiện phụ của bệnh máu ác tính như bạch cầu cấp.

Do thuốc:

Xảy ra sau khi sử dụng một số thuốc, đặc biệt là G-CSF hoặc kháng sinh nhóm sulfonamide.

Cận Lâm Sàng Và Chẩn Đoán Phân Biệt

Xét nghiệm máu thường cho thấy tăng bạch cầu trung tính, tốc độ lắng máu (ESR) và CRP cao. Dù sinh thiết da vẫn là phương pháp chẩn đoán xác định, một số nhà nghiên cứu đang khám phá khả năng sử dụng hồ sơ cytokine huyết thanh để phân biệt hội chứng Sweet với các bệnh lý giả mạo. Trong trường hợp nghi ngờ liên quan ung thư hoặc nhiễm trùng tiềm ẩn, đánh giá toàn thân qua hình ảnh học và cận lâm sàng là cần thiết.

Điều Trị Và Tiên Lượng

Corticosteroid toàn thân là liệu pháp đầu tay, với hiệu quả nhanh chóng trong đa số trường hợp. Các thuốc điều hòa miễn dịch khác như colchicine, dapsone và iodide kali có thể sử dụng khi bệnh tái phát hoặc không đáp ứng corticoid. Tiên lượng nhìn chung khả quan nếu bệnh thuộc dạng cổ điển; tuy nhiên, với dạng liên quan ung thư, việc kiểm soát nguyên nhân nền là yếu tố quyết định tiên lượng lâu dài.

Kết Luận

Hội chứng Sweet là minh chứng cho mối liên hệ phức tạp giữa hệ miễn dịch, da và toàn bộ cơ thể. Chẩn đoán sớm và điều trị đúng hướng không chỉ giúp làm dịu những mảng da đau đớn mà còn ngăn ngừa những biến chứng hệ thống nguy hiểm. Với sự tiến bộ trong hiểu biết về cơ chế miễn dịch và công nghệ sinh học, các liệu pháp nhắm trúng đích hứa hẹn sẽ mở ra kỷ nguyên mới trong kiểm soát hội chứng hiếm gặp nhưng đầy thử thách này.