Trái tim là trung tâm của hệ tuần hoàn – có thể gặp nhiều vấn đề từ khi sinh ra hoặc phát triển trong quá trình sống, trong đó phổ biến là dị tật tim bẩm sinh và rối loạn nhịp tim.

Hai tình trạng này ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng bơm máu, dẫn đến nhiều triệu chứng tiềm ẩn và biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện sớm và xử lý đúng cách.

Dị Tật Tim Bẩm Sinh Là Gì?

Dị tật tim bẩm sinh là những bất thường trong cấu trúc tim xuất hiện ngay từ giai đoạn bào thai. Có thể là các vách ngăn không kín giữa buồng tim, hẹp van tim, hay mạch máu nối sai vị trí. Một số dạng nhẹ có thể không gây triệu chứng rõ ràng và tự ổn định theo thời gian, nhưng nhiều trường hợp nặng sẽ làm giảm lượng oxy trong máu, khiến người bệnh mệt mỏi, thở dốc, xanh xao hoặc phát triển chậm. Việc can thiệp sớm, từ thuốc cho đến phẫu thuật chỉnh sửa, đóng vai trò then chốt trong tiên lượng lâu dài.

Rối Loạn Nhịp Tim Là Gì?

Rối loạn nhịp tim là tình trạng tim đập không đều – quá nhanh, quá chậm hoặc rối loạn nhịp co bóp. Nguyên nhân có thể do bất thường trong hệ dẫn truyền điện tim, tác động từ các bệnh lý khác hoặc ảnh hưởng từ thuốc. Một số người có thể cảm thấy hồi hộp, chóng mặt, hoặc ngất xỉu đột ngột. Trong trường hợp nghiêm trọng như rung thất hoặc nhịp chậm nguy hiểm, rối loạn nhịp có thể dẫn đến ngừng tim nếu không được xử lý kịp thời.

Nguyên Nhân Và Các Yếu Tố Gây Nguy Cơ

Dị tật tim thường liên quan đến yếu tố di truyền, bất thường nhiễm sắc thể hoặc tiếp xúc với hóa chất, thuốc hoặc bệnh lý trong thai kỳ. Trong khi đó, rối loạn nhịp có thể do lão hóa, bệnh tim mạch nền như tăng huyết áp, nhồi máu cơ tim, hoặc lối sống thiếu lành mạnh như hút thuốc, căng thẳng kéo dài. Một số trường hợp có liên quan đến rối loạn điện giải hoặc bệnh lý tuyến giáp.

Chẩn Đoán Và Phát Hiện Bệnh

Chẩn đoán dị tật tim và rối loạn nhịp thường dựa vào sự kết hợp giữa khám lâm sàng, điện tâm đồ (ECG), siêu âm tim và, khi cần, các xét nghiệm chuyên sâu như điện sinh lý tim hoặc chụp cộng hưởng từ tim. Với dị tật tim, hình ảnh siêu âm tim là công cụ hữu hiệu để xác định vị trí và mức độ tổn thương. Còn đối với rối loạn nhịp, bác sĩ có thể yêu cầu đeo Holter ECG trong 24 giờ để ghi lại các bất thường không liên tục trong nhịp tim.

Phương Pháp Điều Trị

Việc điều trị được cá nhân hóa dựa trên loại và mức độ nghiêm trọng của tình trạng bệnh. Với dị tật tim, trẻ em có thể cần phẫu thuật sớm để sửa chữa cấu trúc bị sai lệch hoặc sử dụng thuốc hỗ trợ chức năng tim. Đối với rối loạn nhịp, thuốc chống loạn nhịp, máy tạo nhịp tim hoặc sốc điện điều chỉnh nhịp có thể được sử dụng. Ngoài ra, kỹ thuật đốt điện (ablations) là một lựa chọn hiệu quả cho nhiều trường hợp loạn nhịp nhĩ hoặc nhịp nhanh kịch phát.

Chăm Sóc Và Phòng Ngừa Biến Chứng

Việc kiểm soát tốt tình trạng tim mạch đòi hỏi sự theo dõi định kỳ và phối hợp chặt chẽ giữa người bệnh với bác sĩ chuyên khoa. Với các bệnh nhân đã qua phẫu thuật hoặc cấy máy điều chỉnh nhịp, việc tuân thủ phác đồ điều trị và điều chỉnh lối sống là thiết yếu. Chế độ ăn uống lành mạnh, tập luyện đều đặn, kiểm soát huyết áp và đường huyết sẽ giúp giảm thiểu biến chứng tim mạch về lâu dài.

Kết Luận

Dù dị tật tim bẩm sinh hay rối loạn nhịp tim đều tiềm ẩn nhiều nguy cơ, nhưng với tiến bộ y học hiện nay, người bệnh hoàn toàn có thể sống khỏe mạnh nếu được chẩn đoán sớm và điều trị đúng hướng. Quan trọng là không chủ quan với các triệu chứng nhỏ, chủ động tầm soát tim mạch và duy trì một lối sống khoa học để trái tim luôn khỏe mạnh và bền vững.