Chanh dây: Siêu thực phẩm
Nguyễn Huy Bảo Khánh
| 05-06-2025

· Nhóm ăn uống
Chanh dây, một loại dây leo nhiệt đới thuộc họ Chi Lạc tiên phát triển mạnh ở những vùng khí hậu ấm áp như Nam Mỹ, Úc, Nam Phi và Ấn Độ.
Loại phổ biến nhất, Passiflora edulis, cho ra quả có hương vị ngọt và chua nhẹ, pha trộn giữa cam quýt và dưa lưới. Phần ruột và hạt của chanh dây có thể ăn tươi, ép lấy nước hoặc kết hợp với các loại đồ uống khác.
Gần đây, chanh dây ngày càng được ưa chuộng nhờ hàm lượng chất chống oxy hóa dồi dào và những lợi ích tiềm năng đối với sức khỏe. Bài viết này sẽ khám phá giá trị dinh dưỡng cũng như các công dụng tuyệt vời của chanh dây!
1. Giàu dinh dưỡng
Chanh dây chứa nhiều dưỡng chất thiết yếu. Nó giàu vitamin A, giúp duy trì làn da khỏe mạnh, tăng cường thị lực và hệ miễn dịch, cùng với vitamin C, một chất chống ôxy hóa mạnh mẽ. Một quả chanh dây cung cấp:
- 11,5 mcg vitamin A
- 63 mg kali
- 5 mg magie
- 5,4 mg vitamin C
- 2 mg canxi
- 0,29 mg sắt
- 1,9 g chất xơ
Ngoài ra, chanh dây còn chứa phốt pho, niacin và vitamin B6 – những vi chất quan trọng đối với sức khỏe tổng thể.
2. Giàu chất chống ôxy hóa
Chanh dây có hàm lượng cao chất chống ôxy hóa, giúp trung hòa các gốc tự do có hại trong cơ thể. Những hợp chất này đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện lưu thông máu, đặc biệt là đến não bộ và hệ thần kinh, đồng thời giúp giảm viêm. Việc giảm viêm có liên quan đến nguy cơ mắc các bệnh mãn tính thấp hơn, bao gồm bệnh tim mạch và Alzheimer.
3. Nguồn chất xơ tuyệt vời
Phần ruột của chanh dây rất giàu chất xơ, một dưỡng chất thiết yếu cho hệ tiêu hóa khỏe mạnh. Chất xơ giúp điều hòa hệ tiêu hóa, ngăn ngừa táo bón và hỗ trợ sức khỏe đường ruột. Nó cũng giúp giảm cholesterol, góp phần bảo vệ tim mạch. Đáng tiếc là phần lớn người Mỹ không tiêu thụ đủ chất xơ trong chế độ ăn, vì vậy thêm chanh dây vào thực đơn là một lựa chọn tuyệt vời.
4. Chỉ số đường huyết thấp
Chanh dây có chỉ số đường huyết (GI) thấp, nghĩa là nó không gây ra sự tăng vọt đột ngột của đường huyết. Điều này khiến nó trở thành lựa chọn an toàn cho những người mắc bệnh tiểu đường. Dù nhiều loại trái cây có chỉ số GI thấp, nhưng một số loại như dứa và dưa hấu lại có chỉ số GI cao hơn.
5. Cải thiện độ nhạy insulin
Nghiên cứu cho thấy hạt chanh dây chứa piceatannol, một hợp chất có thể cải thiện độ nhạy insulin. Cải thiện độ nhạy insulin là yếu tố quan trọng trong việc kiểm soát và giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Một nghiên cứu năm 2017 cho thấy những người đàn ông thừa cân sử dụng piceatannol đã có những cải thiện đáng kể về sức khỏe trao đổi chất, bao gồm cả độ nhạy insulin.
6. Hỗ trợ hệ miễn dịch
Nhờ hàm lượng vitamin C dồi dào, chanh dây giúp tăng cường hệ miễn dịch. Vitamin C không chỉ tăng cường khả năng miễn dịch mà còn hỗ trợ hấp thụ sắt từ thực vật, giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng và bảo vệ khỏi tác hại của các gốc tự do.
7. Tốt cho tim mạch
Chanh dây là một nguồn cung cấp kali dồi dào – khoáng chất quan trọng đối với sức khỏe tim mạch – đồng thời lại chứa rất ít natri. Khi ăn cả hạt, nó cung cấp lượng chất xơ đáng kể, giúp giảm cholesterol bằng cách loại bỏ chất béo dư thừa khỏi mạch máu. Một chế độ ăn giàu chất xơ có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Bên cạnh đó, chanh dây còn giúp điều hòa huyết áp. Những chế độ ăn giàu kali và ít natri đã được chứng minh là có lợi cho huyết áp khỏe mạnh.
8. Có thể giúp giảm căng thẳng
Chanh dây chứa magie – một khoáng chất có tiềm năng giúp giảm căng thẳng và lo âu. Một tổng quan năm 2017 đã nhấn mạnh vai trò của magie trong việc kiểm soát lo âu, dù bằng chứng vẫn còn hạn chế và cần nhiều nghiên cứu hơn. Mỗi quả chanh dây chứa khoảng 5 mg magie – khoảng 1,1% nhu cầu hàng ngày – nhưng khi kết hợp trong chế độ ăn giàu magie, nó có thể mang lại lợi ích đáng kể.
Cách thưởng thức chanh dây
Để ăn chanh dây, chỉ cần cắt đôi và dùng thìa lấy phần ruột bên trong. Phần vỏ không ăn được. Bạn có thể ăn cả hạt lẫn phần thịt hoặc chỉ lấy thịt quả nếu thích. Nếu muốn, bạn có thể lọc bỏ hạt và dùng nước cốt theo nhiều cách khác nhau, bao gồm:
1. Pha với nước và đường để tạo thành thức uống giải khát
2. Kết hợp với các loại nước ép khác như cam hoặc dứa
3. Trộn vào sữa chua cùng các loại trái cây khác
4. Nấu thành siro để làm nước sốt hoặc món tráng miệng
5. Chế biến thành mứt hoặc thạch
6. Dùng làm nguyên liệu pha chế nước giải khát
Chanh dây không chỉ là một loại trái cây thơm ngon mà còn mang lại vô số lợi ích cho sức khỏe. Hãy thêm nó vào chế độ ăn hàng ngày để tận hưởng hương vị tuyệt vời cùng những tác dụng tích cực đối với cơ thể!