Trong những năm gần đây, hệ thống hỗ trợ người lái tiên tiến (ADAS) đã trở thành tính năng tiêu chuẩn trong nhiều phương tiện.

Được thiết kế để làm cho việc lái xe an toàn và dễ dàng hơn, các công nghệ này bao gồm các tính năng như cảnh báo lệch làn, phanh khẩn cấp tự động, điều khiển hành trình thích ứng và hệ thống tránh va chạm.

Mặc dù các hệ thống này được thiết kế để nâng cao sự an toàn, một nghiên cứu gần đây đã nêu lên những lo ngại nghiêm trọng về các rủi ro tiềm ẩn của chúng, cho rằng ADAS có thể thực sự đang tạo ra những mối nguy hiểm mới cho người lái xe.

ADAS là gì và nó hoạt động như thế nào?

ADAS là một loạt các công nghệ hỗ trợ người lái xe theo nhiều cách khác nhau, nhằm cải thiện sự an toàn và sự thoải mái khi lái xe. Các hệ thống này sử dụng cảm biến, camera và radar để giám sát môi trường xung quanh xe, phát hiện các chướng ngại vật, xe cộ và thậm chí cả người đi bộ. Công nghệ sau đó có thể kiểm soát một số chức năng lái xe nhất định, chẳng hạn như điều chỉnh tốc độ, lái xe hoặc áp dụng phanh, nhằm ngăn ngừa tai nạn hoặc giảm nhẹ mức độ nghiêm trọng của một vụ va chạm.

Lý thuyết mà nói, ADAS nên giảm thiểu khả năng sai sót của con người, một trong những nguyên nhân chính gây ra tai nạn giao thông. Tuy nhiên, nghiên cứu được đề cập cho thấy rằng một số hệ thống này có thể không hoàn hảo như chúng ta từng nghĩ.

Những điểm nổi bật trong nghiên cứu về rủi ro an toàn

Một nghiên cứu gần đây đã chỉ ra một số phát hiện đáng lo ngại về ADAS. Các nhà nghiên cứu phát hiện rằng, trong một số tình huống, các tính năng của ADAS thực sự có thể gây ra sự nhầm lẫn hoặc khiến người lái xe quá phụ thuộc vào hệ thống. Ví dụ, khi người lái xe trở nên quá thoải mái với sự hỗ trợ của các công nghệ như kiểm soát hành trình thích ứng, họ có thể trở nên ít chú ý hơn trong việc lái xe, phụ thuộc quá nhiều vào hệ thống để đưa ra các quyết định quan trọng. Điều này có thể dẫn đến phản ứng chậm chạp khi hệ thống gặp sự cố hoặc gặp phải tình huống bất ngờ, tăng nguy cơ tai nạn.

Một lo ngại khác được nghiên cứu đưa ra là sự không nhất quán trong cách các công nghệ ADAS hoạt động. Trong khi một số hệ thống rất hiệu quả trong những điều kiện nhất định, thì chúng có thể không hoạt động tốt trong những điều kiện khác. Ví dụ, hệ thống phanh khẩn cấp tự động có thể gặp khó khăn trong việc phát hiện các vật thể nhỏ hoặc người đi bộ trong điều kiện tầm nhìn kém. Ngoài ra, hệ thống hỗ trợ giữ làn đường có thể không đáng tin cậy trong thời tiết xấu, khi các vạch đường không rõ ràng hoặc bị che khuất.

Giả tạo về sự an toàn

Một trong những mối lo ngại lớn nhất với ADAS là cảm giác an toàn giả tạo mà nó có thể tạo ra. Nhiều người lái xe tin rằng các hệ thống này làm cho phương tiện của họ trở nên "không thể sai lầm", khiến họ có xu hướng mạo hiểm hơn trên đường. Cảm giác an toàn giả tạo này có thể dẫn đến những hành vi nguy hiểm, chẳng hạn như lái xe thiếu chú ý hoặc không tập trung vào con đường, với giả định rằng chiếc xe sẽ can thiệp nếu có sự cố xảy ra.

Mặc dù ADAS có thể cải thiện an toàn khi được sử dụng đúng cách, nhưng điều quan trọng là phải nhớ rằng những hệ thống này không phải là sự thay thế cho việc lái xe cẩn thận và có trách nhiệm. Chúng được thiết kế để hỗ trợ, không phải để thay thế người lái. Việc quá phụ thuộc vào những công nghệ này có thể nguy hiểm không kém so với việc không sử dụng chúng.

Tương lai của ADAS: Cần nhiều quy định hơn

Khi các công nghệ ADAS ngày càng trở nên phổ biến, các chuyên gia đang kêu gọi cần có sự quản lý và chuẩn hóa chặt chẽ hơn để đảm bảo rằng những hệ thống này có hiệu quả và đáng tin cậy nhất có thể. Mặc dù không thể phủ nhận rằng những công nghệ này có tiềm năng cứu sống, nhưng rõ ràng chúng không hoàn hảo. Bằng cách thực hiện các bài kiểm tra nghiêm ngặt hơn, cải thiện độ tin cậy của hệ thống và giáo dục người lái về những hạn chế của các hệ thống này, chúng ta có thể giúp giảm thiểu các rủi ro liên quan đến ADAS.

Cùng lúc đó, người lái xe cần giữ sự cảnh giác và nhận thức về những hạn chế của các hệ thống hỗ trợ trên xe của họ. Ngay cả với công nghệ tiên tiến, yếu tố con người vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn trên đường. Việc tiếp tục ưu tiên nâng cao nhận thức của người lái và sự tham gia chủ động trong quá trình lái xe là điều thiết yếu.

Tiến hành cẩn trọng

Công nghệ ADAS chắc chắn là một bước tiến trong an toàn ô tô, nhưng chúng cũng không thiếu những hạn chế. Mặc dù chúng có thể hỗ trợ trong việc ngăn ngừa tai nạn, nhưng vẫn có một rủi ro đáng kể nếu người lái xe trở nên quá phụ thuộc vào chúng hoặc không hiểu được những hạn chế của chúng. Khi chúng ta tiếp tục chấp nhận những tiến bộ trong công nghệ ô tô, điều quan trọng là phải duy trì một phương pháp tiếp cận cân bằng — tận dụng những lợi ích của ADAS trong khi vẫn giữ được sự tham gia của người lái xe như những người lái xe có trách nhiệm và chú ý.

Cuối cùng, chúng ta cần nhận thức rằng công nghệ nên bổ sung cho khả năng lái xe của con người, chứ không phải thay thế chúng. Bằng cách hiểu được những rủi ro tiềm ẩn của việc quá phụ thuộc vào ADAS và luôn cảnh giác khi lái xe, chúng ta có thể đảm bảo rằng những hệ thống này thực sự giúp làm cho việc lái xe an toàn hơn cho tất cả mọi người.